Tell (a) Tale

Zaterdag 22 april organiseerde RUIS naar aanleiding van de tentoonstelling Becomming Butterfly, samen met kunstenaar Kyra Nijskens en kunstverzamelaar Marco van Thiel een vlinderwandeling. Nee, geen wandelende vlinders, een wandeling in het thema van de vlinder.

Deze wandeling begint bij RUIS, eindigt in een vlindertuin en is zo’n twee kilometer lang. Via onderstaande beschrijving kun je de wandeling nog altijd afleggen en stilstaan bij de plekken waar we onderweg meer over vlinders te weten kwamen.

1. RUIS.

We beginnen bij tentoonstellingsruimte RUIS in de Hertogstraat. Hier kon je van 30 maart tot en met 6 mei de kleurrijke vlinders van Kyra Nijskens bekijken. Het was een magische tentoonstelling over alle symboliek en thematiek die bij vlinders in verschillende culturen hoort. Geïnspireerd op deze verschillende interpretaties van wat een vlinder allemaal betekend, heeft Jakob Akemann allerlei feitjes, weetjes en informatie verzameld waar je gedurende deze wandeling bij stil kunt staan.

2. De Romeinse Poort. 

Het ziet er nu niet zo uit, maar hier was ooit de stadspoort van de Romeinse nederzetting Noviomagus, dat tegenwoordig Nijmegen heet. Er zijn allerlei archeologische fondsen geweest. Op dit pleintje hier zijn sporen gevonden van een stadspoort; de plek waar men de stad in- en uitging. Vanaf hier zullen we de Daalseweg in lopen. Deze weg is rijk aan leuke, vrolijke, hippe restaurantjes, cafés en eettentjes.

Wist u dat vlinders smaakreceptoren in hun voorpoten hebben? Door over een bloem heen te lopen kunnen ze deze al proeven. Daar tegenover staat dat de meeste vlindersoorten zo goed als doof zijn. Ze kunnen wel ontzettend goed ruiken. Een dagpauwoog kan een vlinder van het andere geslacht van wel zo’n 11 kilometer opsporen puur op hun stereo-reukorgaan. De vlindertuin moet vanaf hier goed te doen zijn, dat is maar twee kilometer. Vlinders eten zelf natuurlijk nectar van bloemen; zoet en stroperig sap, maar ze gaan ook heel lekker op zacht fruit in de zon en suikerwater.

3. Begraafplaats Daalseweg.

Aan de rechterkant komen we langs een grote begraafplaats. De symboliek van vlinders bij uitvaarten is immens. Men gebruikt afbeeldingen van vlinders als iemand een te kort leven heeft gehad. Het laat zien hoe onbezorgd en vluchtig het leven is, maar ook hoe fragiel en vergankelijk het kan zijn. Vlinders leven namelijk maar kort. Het verschilt een beetje per soort maar de meesten leven maar zo’n één tot vier weken.

De vlinder staat vaker symbool voor het leven. Sommige culturen zoals de Griekse keken naar een vlinder die uit zijn cocon komt en dachten dat er gelijktijdig ergens een kind geboren werd, terwijl veel andere culturen het ontpoppen juist zien als een symbool voor de ziel die het lichaam verlaat.

De vlinder wordt in ieder geval dikwijls gezien als een wezen dat kan reizen tussen onze en andere werelden en dimensies. Zo maakten Egyptenaren afbeeldingen van vlinders op sarcofagen om de reis naar het hiernamaals te begeleiden.

4. Badhuis/ Theater.

Dit gebouw is een oud romeins badhuis. Al lang geleden heeft het echter die functie verloren. Het is vele jaren ingezet als een theater, een plek voor toneel, muziek en voordrachtskunst. Kortom: vrolijk vermaak en spel.

Vlinders staan niet alleen symbool voor de dood. Men heeft ook vaak associaties met het leven, fladderen en vrolijkheid. Een vliegende vlinder lijkt te dansen. Drinkt zoete nectar en lijkt ontzettend van het leven en het moment te genieten. Vlinders zijn dus ook populair als vrolijke decoratie.

5. De Kerk.

Tussen de Coöp en de Zeeman in staat een grote kerktoren. Deze wordt nu niet meer gebruikt als kerktoren, maar toch. Er zijn veel verwijzingen naar vlinders in het Christendom. De overgang van een kruipend rupsje naar een vliegende vlinder is groot. Het zal wel daardoor komen dat ook in christelijke symboliek dit vaak symbool staat voor een nieuw begin, de wederopstanding of wedergeboorte. De rups is het leven, de cocon de dood, en de vlinder de wederopstanding. Veel mensen denken dus aan een verloren geliefde als ze een vlinder zien vliegen.

Soms wordt Jezus afgebeeld met een vlinder in zijn hand. Daarmee vertegenwoordigd Jezus de alom opgestane menselijke ziel.

6. De vlindertuin.

Hier op de hoek is een mooi stuk groen: de Vlindertuin Hengstdal. Hier komen elke maand liefhebbers bij elkaar om een zo bio divers mogelijk vlinderparadijs te maken. Deze bloemetjes voor die vlinder, deze struik voor deze. Het is niet alleen een oase in de stad voor vlinders, maar ook voor de toevallige passant. De tuin biedt schaduw, luwte, schuilplaats en boven al schoonheid. Eens in de zoveel kilometer een vlindertuin is alleen niet genoeg. Vlinders moeten zich door het moderne landschap kunnen verplaatsen. Vlinderlinten, perkjes rond bomen en tips over hoe je je eigen tuin vlindervriendelijk kan maken helpen daarbij enorm. De liefhebbers willen je er met plezier een paar geven, maar je kunt deze ook op www.vlinderstichting.nl vinden. Hier is de basis:

• Zorg voor warme beschutte plekjes, uit de wind, in de zon. Doe dit met een haag of struik van een inheemse soort.
• Laat uitgebloeide planten staan tot in het volgende voorjaar. Insecten en dieren kunnen dit goed als beschutting gebruiken.
• Neem een composthoop. Diertjes vinden de langzaam afbrekende planten fijn om in rond te hangen, het scheelt afval en je kunt het gebruiken om je planten te bemesten.
• Maak een kruidentuin of een kruidenhoekje. In lavendel, tijm en rozemarijnplantjes valt veel nectar te halen.
• Gebruik geen gif. Dat zou geen betoog hoeven, van gif gaan alle insecten dood. Daarbij komt kijken dat geen insecten op den duur ook geen planten betekent, en dat betekent dan weer geen zuurstof om te ademen.

Wat doet u zoal om vlinders te steunen?
Begin eens met een vlinderwandeling. Deze is een echte aanrader, zeker met goed weer.